Tym razem w ramach kampanii społecznej „mali obywatele” prezentujemy Państwu wywiad z Teresą Ogrodzińską, prezeską zarządu Fundacji Rozwoju Dzieci im. J. A. Komeńskiego, z którą Ośrodek Pomocy Społecznej Gminy Lubawa współpracuje od kilku lat.

MARCIN MICHALSKI: – Czy grupa zabawowa to trafiony pomysł?

TERESA OGRODZIŃSKA: – Oczywiście. Maluchy korzystające z tej formy edukacji są ciekawe świata, samodzielne, chętnie pracują w grupie, są pewne siebie. Chcą się uczyć, dostrzegają rzeczy, których my, dorośli nie widzimy. Do wiejskich ośrodków przedszkolnych – które w gminie Lubawa nazywacie grupami zabawowymi – przychodzą czasem czterolatki, które nigdy nie trzymały w rękach kredki, ani ołówka. Dziecko, które dostaje kredkę, szybko znajduje radość w rysowaniu. Ktoś jednak musi podsuwać dzieciom możliwości, rozwiązania, zabawki, które będą stymulować ich rozwój.

– Warto więc inwestować w małych obywateli?

– Jak najbardziej. Nasz mózg rozwija się dużo szybciej niż pozostałe części ciała i osiąga 90% swojej dorosłej wielkości gdy mamy 6 lat! Zatem okres od urodzenia do 6 roku życia jest kluczowy dla naszego rozwoju. Wczesne doświadczenia edukacyjne wspierają bowiem utrzymanie istniejących i rozwój nowych połączeń komórkowych mózgu. Brak stymulacji sprawia, że połączenia zanikają na zawsze. Ostatnie badania dotyczące inwestycji w małe dzieci pokazują, że sukces związany jest bezpośrednio z jakością programów edukacyjnych. Tylko takie rzeczywiście wyrównują szanse i zwiększają możliwości osiągnięcia sukcesu edukacyjnego i życiowego, zwłaszcza dzieci wychowujących się w trudnych warunkach społeczno-ekonomicznych.

– Jakie płyną korzyści z działalności grup zabawowych dla dzieci, a jakie dla rodziców?

– Dziecko się rozwija, jeżeli mama albo babcia z nim dużo rozmawia, czyta mu książki, podsuwa klocki i kredki, śpiewa z nim piosenki. Ale ani mama, ani babcia nie zastąpią dziecku rówieśników. Dzieci bardzo wcześnie nabywają umiejętności społecznych i potrzebują kontaktów z innymi dziećmi. Dlatego już dwulatek powinien mieć możliwość codziennego kontaktu z rówieśnikami. Ta forma spędzania czasu jest atrakcyjna nie tylko dla maluchów, ale także dla mam na macierzyńskim albo bezrobotnych. Mogą wyjść z domu, pogadać, zrobić coś razem – grupa zabawowa staje się dla nich grupą wsparcia. Bo inicjatywy dotyczące małych dzieci ożywiają ludzi, budzą w nich postawy obywatelskie.

– Czy maluchy, które korzystają z alternatywnych form edukacji, mają łatwiejszy start w życiu?

– Z amerykańskich badań wynika, że dorośli, którzy w dzieciństwie korzystali z dobrych programów edukacyjnych więcej zarabiają, są lepiej wykształceni, w znacząco mniejszym stopniu korzystają z opieki socjalnej.

– Ma Pani duże doświadczenie w zakresie publikacji dotyczących wczesnej edukacji. Jak rozwija się umysł człowieka, który już w wieku 3 lat zaczynają swoją naukę życia i poznawanie świata?

–  Wczesne dzieciństwo to czas szczególny w życiu człowieka. Przypada nań najintensywniejszy rozwój i kształtują się umiejętności i kompetencje edukacyjne, społeczne i emocjonalne, niezbędne w dalszej karierze szkolnej i całym życiu. Wczesne dzieciństwo to także pierwszy etap powstawania nierówności edukacyjnych, ponieważ już wtedy warunki wychowania dzieci są różne i prowadzą do zróżnicowanego poziomu umiejętności. Jednocześnie, wiek przedszkolny jest momentem, kiedy najskuteczniej można niwelować różnice wynikające z wpływu środowiska rodzinnego. Dlatego inwestycja w edukację przedszkolną powinna być zasadniczym elementem polityki wyrównywania szans edukacyjnych. Mózg dziecka jest najbardziej chłonny w ciągu pierwszych kilku lat życia. Z ekonomicznego punktu widzenia inwestycja w małe dzieci zawsze się zwraca. W punkcie startu, gdy nie wiemy, gdzie są ukryte perły, wszyscy muszą mieć równe szanse.

– W przeciągu 5 lat w gminie Lubawa powstało 13 grup zabawowych? Wszystko zaczęło się w 2005 roku od współpracy Ośrodka Pomocy Społecznej Gminy Lubawa z Fundacją Rozwoju Dzieci im. J. A. Komeńskiego, której jest Pani prezeską. Jak dziś, na przestrzeni tych pięciu lat postrzega Pani funkcjonowanie grup zabawowych w gminie Lubawa?

–  Nasza współpraca układa sie bardzo dobrze. Zaczęła się od programu „Ośrodki Przedszkolne – szansa na dobry start” realizowanego ze środków unijnych, który pilotowała nasza Fundacja. Nasza propozycja uzyskała aprobatę władz gminy Lubawa i tak to się zaczęło. Obecnie nadal współpracujemy i będziemy wdrażać w grupach  zabawowych na terenie gminy Lubawa program wychowania przedszkolnego „Dobry start przedszkolaka” autorstwa Moniki Rościszewskiej-Woźniak, wiceprezeski Fundacji Komeńskiego, który otrzymał I nagrodę w konkursie organizowanym pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej na najlepsze programy wychowania przedszkolnego. Gmina Lubawa wypracowała własny, oryginalny model dbania o edukację swoich najmłodszych obywateli. Bardzo bym chciała, żeby jak najwięcej gmin skorzystało z Waszych doświadczeń.

– Zastanawiam się jak można zachęcić rodziców, którzy właśnie mieszkają na wsi, aby nie pozbyli się oporów i posyłali swoje pociechy do grup zabawowych?

– Trzeba przekonać rodziców, że dziecka nie wystarczy nakarmić, przewinąć i przytulić, ale od pierwszych miesięcy życia potrzebuje stymulacji, by się dobrze rozwijało. To wszystko dają właśnie grupy zabawowe. Ale warto też pomagać rodzicom w wychowywaniu. Fundacja Komeńskiego przygotowała cykl krótkich warsztatów dla rodziców, które pokazują, jak codzienne,  domowe sytuacje można wykorzystywać do wspierania rozwoju dzieci. Może takie warsztaty zachęcą Waszych rodziców do posyłania dzieci do grup zabawowych?

– Dziękuję za rozmowę.

Teresa Ogrodzińska jest prezeską zarządu Fundacji Rozwoju Dzieci im. J. A. Komeńskiego, współzałożycielką Polskiej Fundacji Dzieci i Młodzieży, gdzie przez 12 lat była dyrektorem programowym. Specjalizuje się w tworzeniu programów edukacyjnych skierowanych do społeczności lokalnych (zwłaszcza wiejskich) umożliwiających im aktywizację własnego środowiska i wprowadzanie zmian społecznych m.in. w zakresie podnoszenia jakości edukacji oraz programów szkoleniowych rozwijających umiejętności wychowawcze nauczycieli i rodziców. Jest także autorką i redaktorką publikacji oraz opracowań dotyczących wczesnej edukacji.

MALI OBYWATELE – KAMPANIA SPOŁECZNA

GRUPY ZABAWOWE DLA DZIECI W WIEKU 3-5 LAT