Uroczystość Wszystkich Świętych kojarzy nam się smutno, odwiedzamy w tych dniach groby bliskich, wspominamy ich, zapalamy znicze. Smucimy się, że odeszli. W kościele jest to jednak dzień radosny dla tych, którzy po trudach życia radują się w niebie. Tych ogłoszonych oficjalnie świętymi oraz rzeszy anonimowych świętych. Tych, którzy mają swoje groby i tych, którzy ich nie mają.
Pośród tych, którzy odeszli dawno temu, należy wspomnieć poległych w czasie II wojny światowej, którzy zginęli na terenie Związku Radzieckiego, a pochodzili z Lubawy, gminy Lubawa i kończyli Seminarium Nauczycielskie przed wojną w Lubawie.
Zostali zamordowani przez NKWD w 1940 roku strzałami w tył głowy w Kozielsku, Starobielsku, Ostaszkowie, Charkowie, Twerze i innych miejscach zbrodni. Nie wszyscy wiedzą do dziś, gdzie prochy naszych bliskich spoczywają.
Ppor. rez. Hieronim CZAJKOWSKI s. Franciszka i Stefanii z Tomaszewskich, ur. 14 VIII 1911 w Karbowiźnie k. Lubawy. Po ukończeniu szkoły powszechnej kontynuował naukę w sześcioklasowym Państwowym Progimnazjum Męskim w Lubawie, a następnie w tamtejszym Państwowym Seminarium Nauczycielskim Męskim, które ukończył w czerwcu 1932 r. Nauczyciel. Absolwent Seminarium Nauczycielskiego w Lubawie (1932) i dywizyjnego kursu pchor. rez. w 65 pp. Przydział: 50 pp. Od 1937 kierownik szkoły powszechnej w Kopaczówce na Wołyniu. W dniu 20 VIII 1938 r. zawarł związek małżeński z Marią Łozińską
Przebywał w obozie jenieckim w Kozielsku, skąd wysłał do żony dwa listy. W kozielskim obozie przebywał co najmniej do 27 IV 1940 r., po czym został wywieziony do Lasu Katyńskiego i tam zamordowany. Na NKWD-owskiej liście wywozowej nr 052/3 z 27 IV 1940 r. jego nazwisko figuruje pod pozycją 14 (teczka personalna nr 590).
Por. rez. Witold Józef DEMBICKI s. Leopolda i Konstancji z Kandybów, ur. 15 V 1905 w Lubawie. Absolwent Państwowej Szkoły Budowy Maszyn w Poznaniu (1928), SP Lot. w Poznaniu (1928) i SPR Lot. w Dęblinie (1929).W 1939 w 3 p. lot. Technolog mechaniki przemysłu maszynowego. We wrześniu 1939 dostał się do niewoli sowieckiej. Wiosną następnego roku zamordowany w Lesie Katyńskim. Znajduje się na liście wywozowej NKWD nr. 025/1 z 9IV 1940. Przy zwłokach znaleziono Książeczkę Oficerską i Dowód Osobisty. Ekshumowany z dołu śmierci, zidentyfikowany pod numerem1225, pochowany w bratniej mogile, prawdopodobnie drugiej.
Ppor. rez. Leonard TUCHLIN s. Teodora i Marianny z Kobielów, ur.23 XI 1912 w Chmielnie, pow. kartuski. Absolwent Seminarium Nauczycielskiego w Lubawie (1932). Pracował w Radzie Portu w Gdańsku. Ukończył SPRPiech. w Zambrowie (1934). Przydzielony do 61, potem przeniesiony do 64 pp. Ppor. mianowany ze starsz. 1 I 1937.
Pchor. piech. Leon Andrzej BIERNATOWSKI s. Andrzeja i Anny z Gołębiewskich, ur. 6 IV 1904 w Lubawie. W WP ochotnik w 1920. Uczestnik wojny polsko-bolszewickiej w szeregach Pułku Warmińsko-Mazowieckiego i 64 pp.W latach 1925–1927 odbył zasadniczą służbę wojskową w 13 pp i PKU Ciechanów.W1930 praktykant w CSS w Toruniu, w 1932 na kursie w SPPiech. w Zambrowie. Urzednik, księgowy z Torunia.Charków / Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu na Piatichatkach.
Por. piech. rez. Anastazy KASPRZYCKI s. Wojciecha i Antoniny , ur. 25 I 1902,w Grabowie. Absolwent Seminarium Nauczycielskiego w Lubawie (1922) i BPRPiech. nr 7 (1931). Do WP wstąpił ochotniczo do 16 pap. Odbył ćwiczenia rezerwy w 61 pp, 64 pp i 65 pp jako dca plut. (1926, 1927, 1930, 1933, 1935, 1937). Pracownik Izby Skarbowej w Inowrocławiu,
Ppor. piech. rez. Stanisław MARKUSZEWSKI s. Franciszka i Ewy z Wyżliców, ur. 5 IV 1907 w Kazanicach, pow. lubawski. Absolwent Seminarium Nauczycielskiego i BPRPiech. nr 7 (1931). Odbył ćwiczenia rezerwy w 66 pp (1934, 1936) i 67 pp (1938) jako dca plut. W1939 w Dowództwie Grupy Obrony Lwowa, kierownik transportu Szefostwa Uzbr. Nauczyciel, instruktor harcerski.
Kpt. sł. zdr. rez. Władysław OSSOWSKI s. Andrzeja i Anny z Langów, ur. 3 XI 1890 w Targowisku, pow. lubawski. W latach 1915–1918 służył w armii niemieckiej. W WP od 1919 w szp. wojsk. nr 7a w Poznaniu. Uczestnik wojny w szeregach 64 pp. Od 1921 służył jako lekarz w CSKaw., następnie w Szp. Okr. w Grudziądzu. Od 1922 w rezerwie, kadra zapasowa 7 Szp. Okr. W 1939 zmobilizowany do szp. pol. Odznaczony MN. Lekarz medycyny, okulista z Poznania.
Ppor. sap. rez. Józef TOMASZEWSKI s. Andrzeja i Anny z Groszkowskich, ur. 3 III 1896 w Grabowie, pow. lubawski. Do WP wstąpił w lipcu 1920.W listopadzie tego roku zwolniony do rezerwy. Mianowany ppor. rez. ze starsz. 1 VII 1925. Przydzielony do 8 baonu sap. Nauczyciel, pracował w szkołach w Jamielniku, Linowcu i Wonnie,
Ppor. piech. rez. Witold POLAŃSKI s. Jana i Zofii, ur. 13 VIII 1905 w Kijowie.Absolwent Gimnazjum Matematyczno-Przyrodniczego w Brześciu n. Bugiem(1928), BPRPiech. nr 7 (1932) i Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego Uniwersytetu Warszawskiego (1933). Mianowany ppor. ze starsz. 1 I 1935. Przydzielony do 65 pp, w którym odbywał ćwiczenia rezerwy jako dca plut. Funkcjonariusz Straży Granicznej w Lubawie.
źródło: Materiały IPN oraz książka Mord w Katyniu Jędrzej Tucholski – Lista ofiar wydana w 1991 roku.
Marian Żuchowski
foto mz
*
